Dag 33 - Cultureel Erfgoed Uitgewist

Op het eerste gezicht heeft een collectief van Drentse ouderen en een groep Canadese studenten niet veel met elkaar te maken. Toch zijn hun doel en methode verrassend vergelijkbaar.

Daarover later meer. Eerst neem ik je mee op de reis die we elk jaar als gezin afleggen om in Palestina te komen. Al jaren kunnen we, ondanks ons Nederlandse paspoort, niet meer rechtstreeks op Palestina vliegen. Op Israëlische vluchthavens wordt ons ingang geweigerd en een Palestijns vliegveld bestaat sinds 2001 niet meer. Daarom reizen we naar de hoofdstad van Jordanië, Amman. Vanaf daar rijden we met de taxi naar de Koning Hussein grensovergang. Wanneer we eindelijk voorbij de Jordaanse, Israëlische en Palestijnse paspoort- en bagagecontrole zijn, staan we in Jericho. Een stad die bekend staat om haar archeologische overblijfselen van stadsresten uit de prehistorie. We blijven er niet lang hangen, want vanaf Jericho wacht ons nog een rit in een busje naar Bethlehem.

In het uur dat volgt flitsen meerdere Palestijnse dorpen en steden aan ons voorbij. Op de plaatsnaamborden valt te lezen om welke vestigingen het gaat. Maar is dat wel zo? De namen die mijn moeder gebruikt komen niet altijd overeen met wat er op de blauw-witte borden staat in het Engels. De Palestijnse namen van steden worden in het Engels vervangen door een Hebreeuwse versie. En dat gebeurt binnen de West Bank zelf.

Het waren deze plaatsnaamborden waar ik aan moest denken toen ik het NOS-verslag las over de Drentse streektaalbende.

En ik moest aan het filmpje van het bovenstaande linkje denken, toen ik de actie van de Canadese studenten hieronder tegenkwam.

Beide groepen komen op voor culturele trots en doen dat door het belang van originele plaatsnamen te onderstrepen op deze ludieke manier.

Het veranderen of zelfs verwijderen van plaatsnamen op de kaart door Israël is het aantasten van het immaterieel culturele erfgoed van de streek. Hoewel de aanpassingen in eerste instantie enkel fysiek zijn, heeft het als gevolgd dat de jongere generaties Palestijnen de originele namen van hun dorpen en steden niet meer zullen kennen. Op die manier wordt de culturele geschiedenis van een plaats uitgewist. Palestijnen weten dit als geen ander en sommigen van hen besluiten hun kinderen te vernoemen naar de steden waaruit ze zijn verjaagd.

In Gaza wordt ook cultureel erfgoed verwoest. Maar in dat geval vindt dit plaats op een veel directere en brutere manier. Zo zijn bijvoorbeeld archeologische opgravingen uit de ijzertijd zijn verwoest door Israëlische bominslagen. Wie de geschiedkundige resten van een volk verwoest, wist daarmee ook de sporen uit dat het dergelijke volk ooit bestaan heeft.   

Veel liefs en tot snel,

Rona