Dag 15 - De Nakba, onze Catastrofe

Precies 10 dagen na Bevrijdingsdag in Nederland herdenken Palestijnen op 15 mei de dag dat wij onvrij werden. Ik doel op de onvrijwillige uitzetting van ongeveer 750.000 inheemse Palestijnen in 1948 uit hun geboorteplekken. Zij werden door joodse milities (de staat Israël was toen nog niet gesticht) verdreven naar omliggende landen als Jordanië, Libanon en Syrië of kwamen terecht in vluchtelingenkampen in de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. De meeste van die families leven tot op de dag van vandaag in de vluchtelingenkampen waar zij of hun grootouders naar zijn uitgeweken. De meer dan 400 dorpen die zij verlieten zijn verwoest, staan leeg of worden bewoond door Israëliërs.

Afgelopen zomer kreeg ik met mijn vriendinnen een politieke tour door het vluchtelingenkamp naast Bethlehem, Aida. Daar stopten we bij een muur met een lange lijst aan dorpsnamen. Er omheen waren dansende boeren, olijfbomen en sleutels geschilderd. De sleutel staat symbool voor het recht van Palestijnen op terugkeer naar de huizen waar zij zijn opgegroeid en uit zijn verstoot. De verdrietige realiteit is, dat de meeste Palestijnse vluchtelingen in kamp Aida nog nooit een stap hebben gezet in de dorpen die ze hun thuis noemden. Opa’s en oma’s blijven verhalen vertellen over hun geboorteplek aan jongere generaties en bewaren nog altijd de sleutel voor de dag dat ze terug mogen keren. Lees hun verhaal hier.

De Nakba ligt ten grondslag aan een collectief Palestijns trauma. Het feit dat deze grootschalige etnische zuivering grotendeels onopgemerkt en onbesproken blijft, draagt bij aan dit trauma en de dehumanisering van het Palestijnse volk. Ook ik, blijf mij afvragen hoe de Nakba überhaupt plaats heeft kunnen vinden in de 20e eeuw.

Al Jazeera English probeert deze vraag te beantwoorden in deze vierdelige documentaire serie over de historische context waarin deze catastrofe plaatsvond. Ik heb door de drukte van alle voorbereidingen rondom mijn reis zelf nog niet de tijd gehad er voor te gaan zitten, maar in mijn omgeving hoor ik er positieve geluiden over.

Mocht de documentaireserie je geboeid hebben, is het lezen van The Ethnic Cleansing of Palestine van de Israëlische historicus Ilan Pappé een uitstekende volgende stap.

Veel liefs en tot snel,

Rona